Υπάρχει εδώ και εκατονταετίες ένα σοφό απόφθεγμα που λέει: “Εν τη ενώσει η ισχύς”. Τούτο το απόφθεγμα ενέπνευσε τους φιλοπρόοδους προοδευτικούς Βραχναίους της εποχής εκείνης στο λυκαυγές του εικοστού αιώνα. Ποιοι ήσαν αυτοί;
Δάσκαλοι, καθηγητές, γιατροί, δικηγόροι Βραχνιώτες οι οποίοι έβαλαν ως στόχο να εμφυτέψουν στους υπόλοιπους Βραχναίους την ιδέα του «συνεταιρίζεσθαι». Το εγχείρημα δεν ήταν εύκολο. Έπρεπε να καταβληθεί μεγάλη προσπάθεια για να γεμίσουν τα μυαλά των απλών και εν πολλοίς αγραμμάτων χωρικών για την αξία και ωφέλεια της εν λόγω ιδέας.
Στις κοινωνίες των χωριών της εποχής εκείνης τα νέα, οι ιδέες, τα τεκτενόμενα και γενικά η ενημέρωση γινόταν στην αγορά, δηλαδή στα καφενεία του χωριού, όταν μετά την σχόλη της ημέρας μαζεύονταν οι χωρικοί να πιούν τον καφέ τους και να συζητήσουν. Η κουβέντα περιστρεφόταν κυρίως γύρω από τις δουλειές τους, τα κοινοτικά, τα πολιτικά, τις τιμές των προϊόντων τους και κυρίως της σταφίδας. Στα Βραχναιϊκα την εποχή εκείνη στα καφενεία σύχναζαν και οι νέοι, οι οποίοι έδειχναν πειθαρχία και υπακοή στους επιστήμονες του χωρίου μας, με τους οποίους συζητούσαν διάφορα θέματα που τους απασχολούσαν γενικότερα για την προοπτική της ζωής και της μελλοντικής τους καριέρας. Στο σχολείο λοιπόν αυτό της αγοράς αναλύονταν οι ιδέες για προοδευτικές κοινωνίες, για δικαιοσύνη, για μη εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, για την βρώμικη δουλειά των μεσαζόντων και των εμπόρων στην πώληση των προϊόντων και στις τιμές τους καθώς και στην ιδέα του συνεταιριστικού κινήματος που πρέπει να αφυπνίσει άπαντες, νέους και γέρους με δύσκολα μυαλά, ώστε να φτάσουμε σ’ εκείνη την ημέρα όπου τα προϊόντα μας και κυρίως η σταφίδα μας θα την διαπραγματευόμαστε ισχυρά όλοι μαζί.
Έτσι φτάνουμε στα 1913 όπου οι επαΐοντες του χωριού προτείνουν να μετατραπεί ο υφιστάμενος μορφωτικός και πολιτιστικός σύλλογος «Αρμονία», καθ’ όσον έχει επιτελέσει εν πολλοίς τους σκοπούς του, σε συνεταιρισμό γεωργικό – πιστωτικό στην αρχή , όπου κάθε μέλος θα κατέβαλε ιδρυτική μετοχή 100 δραχμών. Έτσι ξεκινώντας αρχικά τον Οκτώβριο του 1914 με αποθεματικό 2.000 δραχμών προχώρησε ο συνεταιρισμός σε σύναψη δανείου με την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας για την προμήθεια χαλκού και θειαφιού που χρειαζόταν οι αγρότες για την καλλιέργεια της σταφίδας κυρίως. Αργότερα αγοράστηκε και η υπάρχουσα σημερινή έκταση όπου έγιναν οι κτιριακές εγκαταστάσεις για τις ανάγκες του (αποθήκες & γραφεία). Ο συνεταιρισμός για τις ανάγκες των μελών του προμηθευόταν και πωλούσε σ’ αυτούς αγαθά σε πολύ χαμηλές τιμές όπως είδη μπακαλικής, υφάσματα, σιτάρι, αλεύρι, και διάφορα άλλα. ‘Έτσι τα μέλη του συνεταιρισμού κατάλαβαν τι σημαίνει συνεταιριστική πίστη. Έκτοτε ο αριθμός των μελών του συνεταιρισμού συνεχώς μεγάλωνε και έφτασε να αριθμεί περί το 1930 πέραν των 500 μελών. Έτσι ο συνεταιρισμός εξελίχτηκε αργότερα από πιστωτικός που ήταν σε συνεταιρισμό επεξεργασίας και πώλησης προϊόντων, διότι με την ανέγερση των αποθηκών του ασχολήθηκε και με την συγκέντρωση και επεξεργασία της σταφίδας και την αποστολή και πώλησή της στην Αγγλία.
Στο συνεταιρισμό μας λοιπόν διακρίνονται τέσσερα στάδια: 1) Η ίδρυσή του 2) Η ανέγερση αποθηκών και γραφείων 3) Η εγκατάσταση ελαιουργείου και μύλου & 4) Η εγκατάσταση μόνιμου αλευροποιείου.
Το ελαιουργείο εγκαινιάστηκε το 1937 παρουσία του τότε πρωθυπουργού Ιωάννη Μεταξά, το οποίο λειτουργεί μέχρι σήμερα ανακαινισμένο και εξυπηρετεί τα μέλη του καθώς και άλλους παραγωγούς και φημίζεται για την ποιότητα του λαδιού που παράγει.
Ο αλευρόμυλος λειτούργησε μέχρι την δεκαετία του 1980 και έκτοτε σταμάτησε την λειτουργία του , γιατί με το πέρασμα του χρόνου σταμάτησαν οι παραδοσιακές καλλιέργειες της σταφίδας και του σταριού. Στις εκτάσεις αυτές σήμερα καλλιεργούνται πολλές χιλιάδες ελαιόδεντρα.
Δυστυχώς ή ευτυχώς η περιοχή μας σήμερα (Βραχναιϊκα & Μονοδένδρι) έχει αστικοποιηθεί και ο συνεταιρισμός μας αριθμεί 105 μέλη (σύμφωνα με την τελευταία απόφαση της Γ/Σ). Σήμερα στις κτιριακές εγκαταστάσεις λειτουργούν το ελαιοτριβείο, αποθήκες και ένα μεγάλο σούπερ- μάρκετ.
Για την ιστορία να αναφέρουμε στο τέλος αυτού του συνοπτικού ιστορικού του Συνεταιρισμού των Βραχναιϊκων «Αρμονία» το πρώτο και το σημερινό Διοικητικά Συμβούλια, χωρίς βεβαίως να παραλείψουμε τα πολλά μέλη μας που υπηρέτησαν τον θεσμό αυτό και πρόσφεραν πολύτιμες υπηρεσίες.
Οκτώβριος 1914:
Πρόεδρος Παπαγεωργίου Βασίλειος
Αντιπρόεδρος Τσιλίρας Ιωάννης
Γ. Γραμματέας Μαραγκόπουλος Κων/νος
Ταμίας Παπαδόπουλος Νικόλαος
Σύμβουλοι Αδαμόπουλος Ανδρέας & Σπανός Παναγής
Βοηθός Ταμία Αργυρόπουλος Βασίλειος
Εφορευτική Επιτροπή Παπαθανασόπουλος Γεώργιος, Κόλλιας Γεώργιος & Σπανός Γεώργιος
Οκτώβριος 2020:
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΚΟΖΙΩΡΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
ΑΝΤΠΡΟΕΔΡΟΣ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ ΛΕΩΝΙΔΑΣ
ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΠΕΡΙΚΛΗΣ
ΤΑΜΙΑΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ
ΜΕΛΟΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ
ΜΕΛΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
ΜΕΛΟΣ ΚΑΦΟΥΣΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ του Ανδρέα
Εποπτικό Συμβούλιο: ΚΑΦΟΥΣΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ του Κων/νου, Τσατσάς Ιωάννης του Κων/νου & Περδίκης Ανδρέας.